Paardentand of kies trekken: minimaal invasieve extractie technieken

Paardentand of kies trekken

Er bestaan verschillende aandoeningen en ziekten waardoor het nodig is een tand of kies of soms meerdere tanden uit de mondholte te moeten trekken (extractie van een tand of kies). De meest voorkomende zijn: EOTRH, tand -of kiesfractuur, kieswortel ontsteking en chronische parodontitis.

Gedurende de afgelopen 20 jaar zijn er verschillende nieuwe extractie technieken en materialen ontwikkeld om extracties veel nauwkeuriger uit te kunnen voeren. Welke techniek toegepast wordt hangt van de situatie af maar het doel van een geslaagde extractie is de verwijdering van de hele tand of kies waarbij zo min mogelijk schade aan omringende structuren wordt veroorzaakt (minimaal invasief). Op deze manier wordt de kans op complicaties geminimaliseerd. Bijna alle extracties kunnen tegenwoordig bij het staande paard onder staande anesthesie en met uitverdoving van zenuwen (lokale -en geleidingsanesthesie) worden uitgevoerd.

Orale extractie

Vrijwel de meeste tanden en kiezen kunnen via een orale extractie uit de mondholte verwijderd worden. De betreffende tand(en) of kies wordt hierbij los gewerkt van omringende structuren zoals de slijmvliezen en de verbindingsbandjes tussen de tand en het bot van de tandkas (alveolus). Zodra de tand of kies los genoeg in de tandkas zit kan het door middel van een extractietang voorzichtig verwijderd worden.

Tijdens de orale extractie van een afwijkende of rotte kies bestaat de kans dat de klinische kroon afbreekt. Indien de klinische kroon van een kies afgebroken is wordt een normale orale extractie lastig omdat extractietangen niet meer op de tand geplaatst kunnen worden. Indien het om een afgebroken snijtand gaat kan deze wel middels hevels losgewerkt en verwijderd worden.

Coronectomie/segmentatie en extractie van fragmenten

Om het afbreken van de kroon bij het loswerken van een afwijkende of rotte kies te voorkomen wordt er steeds vaker gebruik gemaakt van een redelijk nieuwe extractie techniek. Met behulp van een 3 mm dik freesje wordt er aan de achterzijde van de te verwijderen kies tandmateriaal weggenomen tot aan het kaakbot, hierbij moet voorkomen worden tandmateriaal van de aangrenzende gezonde kies te verwijderen. Door het wegnemen van tandmateriaal wordt er ruimte gecreëerd zodat de te trekken kies met veel minder kracht kan worden losgewerkt en dus de kans op breken van de kroon wordt verkleind.

Mocht de kroon toch breken dan kan er voor gekozen worden de kies in meerdere delen te frezen ofwel te segmenteren en delen afzonderlijk met hevels verder los te werken en met een fragment tang te verwijderen. Bij deze technieken wordt er continu met de tandcamera mee gekeken wordt en soms worden er gedurende de operatie extra röntgen foto’s genomen om te voorkomen dat gezond weefsel wordt beschadigd.

Minimaal invasieve buccotomie (MTE), fragmentatie en extractie van fragmenten

Bij een minimaal invasieve buccotomie wordt er een klein sneetje in de wang geplaatst waardoor een ingang (werkkanaal) naar de mondholte wordt gecreëerd. Via dit werkkanaal kan de kies makkelijker worden los gewerkt. Extractie kan vervolgens door het in de kies plaatsen van een lange schroef via het werkkanaal worden uitgevoerd. Ook kan de kies met een hevel in stukken gefragmenteerd worden om vervolgens de fragmenten 1 voor 1 te verwijderen. Ook hier wordt er gedurende de ingreep continu met de tandcamera meegekeken.

Minimaal invasieve repulsie (MIR) met een Steinmann pin

Een andere benadering is de minimaal invasieve trepanatie en repulsie van de kies. Hierbij wordt er een klein gaatje in de kaak geboord in de richting van de kieswortel. Vervolgens wordt er een dunne Steinmann pin op de kies gezet en wordt deze door middel van druk uit de tandkas naar de mondholte gewerkt. Omdat deze techniek in vergelijking met eerder beschreven technieken veel traumatischer is en dus de kans op complicaties groter wordt, wordt deze extractie techniek maar weinig meer gebruikt.

Nazorg

Na extractie is het belangrijk de tandkas goed te controleren zodat geen wortelresten of fragmenten achter blijven. Vaak wordt er na extractie gedurende een aantal weken een siliconen plug in de tandkas (alveolus) geplaatst. Op deze manier kunnen voedselresten niet in de alveolus terecht komen en kan de genezing en het dichtgroeien zo goed mogelijk op gang komen. In plaats van een siliconen plug wordt er soms voor gekozen honing gazen te gebruiken of wordt ervoor gekozen de tandkas open te laten en deze dagelijks met water te spoelen.

Patiënten krijgen na het trekken van een kies altijd een paar dagen een ontstekingsremmer/pijnstiller voorgeschreven en afhankelijk van het geval wordt er soms ook een antibiotica kuur opgestart. Uiteindelijk gaat het erom dat er een zo optimale heling van de veroorzaakte ‘wond’ plaats zal vinden.